ڕه‌نگدانه‌وه‌ی نووسینه‌وه‌ی مێژووی هه‌ولێر له‌ ڕۆژنامه‌ی كوردستانی نوێ دا

12/1/1992 – 12/1/1993

پ.ی.د. ئه‌حمه‌د حه‌مه‌دئه‌مین ئۆمه‌ر

زانكۆی سه‌لاحه‌دین – هه‌ولێر / كۆلێژی په‌روه‌رده‌ی بنه‌ڕه‌تی

Ahmad.ameen@su.edu.krd

DOI: https://doi.org/10.31972/ISCHKK19.016  

پێشەكی

ده‌رچوونی ڕۆژنامه‌ی كوردستانی نوێ وه‌ك ڕۆژنامه‌یه‌كی سیاسیی ڕۆژانه‌ له‌ لایه‌ن یه‌كێتیی نیشتمانیی كوردستان، له‌ قۆناغی دوای ڕاپه‌ڕین گرنگ و پڕبایه‌خ بوو، چونكه‌ وێرای گواستنه‌وه‌ی‌ هه‌واڵ و ڕووداوه‌كانی سه‌رده‌می خۆی، بایه‌خی به ‌نووسینه‌وه‌ی مێژوویی به‌ر له‌و سه‌رده‌مه‌ش داوه‌، كه‌واته‌ له‌ هه‌ردوو حاڵه‌ته‌كه‌دا زانیارییه‌كانی نێو ڕۆژنامه‌كه‌ له‌ ئێستاكه‌دا دوای تێپه‌ڕبوونی زیاتر له‌ چاره‌گه‌ سه‌ده‌یه‌ك، ده‌توانرێت وه‌ك سه‌رچاوه‌یه‌كی مێژوویی پشتی پێ ببه‌سترێت.

ئاوڕنه‌دانه‌وه‌ی وه‌ك پێویست له‌ زانیارییه‌كانی نێو ڕۆژنامه‌ی كوردستانی نوێ‌‌ له‌ توێژینه‌وه‌یه‌كی ئه‌كادیمی سه‌ربه‌خۆدا، ڕه‌نگه هۆكاری سه‌ره‌كی بێت، بۆ هه‌ڵبژرادنی ناونیشانی توێژینه‌وه‌كه‌، كه‌ توێژه‌ر گه‌ره‌كییه‌تی باس له‌ ڕه‌نگدانه‌وه‌ی نووسینه‌وه‌ی مێژووی هه‌ولێر له‌ یه‌ك ساڵی ته‌مه‌نی (12/1/1992 – 12/1/1993) ڕۆژنامه‌كه‌دا بكات.

له‌ میتۆدی توێژینه‌وه‌كه‌دا، توێژه‌ر، به‌ته‌نیا پشتی به‌ یه‌ك میتۆد نه‌به‌ستووه‌، به‌ڵكو هه‌وڵیداوه‌ ڕێبازێكی زانستیانه‌ بگرێته‌ به‌ر، به‌مه‌ش هه‌م زانیارییه‌كانی به‌ یه‌كه‌وه‌ گرێداوه‌، هه‌میش شیكاری كردوون.

توێژینه‌وه‌كه‌ له‌ پێشه‌كییه‌ك و سێ ته‌وه‌ر و ئه‌نجام پێكهاتووه‌:

ته‌وه‌ری یه‌كه‌م: سه‌رقه‌ڵه‌مێك له‌ مێژووی ڕۆژنامه‌ی كوردستانی نوێ باس ده‌كه‌ین و، تێیدا سه‌ره‌تای بیركردنه‌وه‌ له‌ ده‌رچوونی ڕۆژنامه‌كه‌‌، چۆنیه‌تی ده‌رچوونی، ستافی به‌ڕێوه‌بردن، دابه‌شكردنی لاپه‌ڕه‌كان، ڕه‌نگی به‌كارهاتوو و نرخی فرۆشتنی خراوه‌ته‌ ڕوو.

ته‌وه‌ری دووه‌م: ڕووداوه‌كانی ئه‌و قۆناغه‌ی هه‌ولێر، كه‌ ڕۆژنامه‌ی كوردستانی نوێ تێیدا ده‌رچووه‌، له‌ژێر ڕۆشنایی بابه‌ته‌ بڵاوكراوه‌كان باسكراوه‌، كه‌ ده‌كرێت وه‌ك سه‌رچاوه‌ی مێژوویی له‌ نووسینه‌وه‌ی به‌شێك له‌ مێژووی هه‌ولێر له‌و قۆناغه‌دا مامه‌ڵه‌ی له‌گه‌ڵدا بكرێت.

ته‌وه‌ری سێیه‌م: بابه‌ته‌ مێژووییه‌كانی تایبه‌ت به‌ هه‌ولێر له‌ ڕۆژنامه‌ی كوردستانی نوێ ئاماژه‌یان بۆ كراوه‌، كه‌ بریتین له‌: بابه‌ت و نووسینی مێژوویی تایبه‌ت به‌ هه‌ولێر، گێڕانه‌وه‌ی مێژووی هه‌ولێر به‌ شێوه‌ی زاره‌كی له‌ ڕێگای ئه‌نجامدانی دیمانه‌ و گفتوگۆ له‌گه‌ڵ كاره‌كته‌ره‌ به‌شداربووه‌كانی ناو ڕووداوه‌كان، نووسینه‌وه‌ی بیره‌وه‌ریی، بڵاوكردنه‌وه‌ی به‌ڵگه‌نامه‌ و وێنه‌ی مێژوویی.

ئه‌نجام: ئاماژه‌ به‌و ئه‌نجامانه‌ كراوه‌، كه‌ توێژه‌ر له‌ دووتوێی توێژینه‌وه‌كه‌ پێگه‌یشتوون.

بۆ ئه‌م توێژینه‌وه‌یه‌ جگه‌ له‌ چه‌ند سه‌رچاوه‌یه‌ك و ئه‌نجامدانی چه‌ند دیمانه‌یه‌ك، پشت به‌ ژماره‌یه‌كی به‌رچاوی ڕۆژنامه‌كه‌ به‌ستراوه، له‌به‌ر ئه‌وه‌ی مه‌به‌ست ده‌رخستنی ڕه‌نگدانه‌وه‌ی نووسینه‌وه‌ی مێژوویی هه‌ولێره‌ له‌ ڕۆژنامه‌ی كوردستانی نوێ دا‌. جێگای خۆیه‌تی بوترێت ئه‌م پشتبه‌ستنه‌ به‌ شێوازێك له‌ نێو توێژینه‌وه‌كه‌دا ئاماژه‌ بۆ كراوه‌، تێیدا ژمارهی ڕۆژنامه‌كه‌‌ و ڕێكه‌وتی ده‌رچوونی‌ و لاپه‌ڕه‌كه‌ی به‌ یه‌كه‌وه‌ ئاماژه‌یان بۆ كراوه‌.‌

دیاره‌ ئه‌م توێژینه‌وه‌یه‌ هه‌وڵێكی سه‌ره‌تایه‌، بۆیه‌ ده‌خوازین به‌ چاوێكی ڕه‌خنه‌گرانه‌وه‌ سه‌یر بكرێت و توێژه‌ر له‌ تێبینییه‌كان ئاگادار بكرێته‌وه‌، بۆ ئه‌وه‌ی له‌ دواجار لافی توێژینه‌وه‌یه‌كی ئه‌كادیمی لێبدات.

تەواوی توێژینەوە بخوێنەوە

سەرچاوەكان

كتێب

1. ئه‌حمه‌د، نه‌وزاد عه‌لی ئه‌حمه‌د (2012)، كتێبێكی تر بۆ كوردستانی نوێ رابه‌ری ڕۆژانه‌ی راپه‌ررین، (سلێمانی، چاپخانه‌ی شڤان).
2. ئه‌حمه‌د، نه‌وزاد عه‌لی ئه‌حمه‌د (2014)، رابه‌ری رۆژنامه‌گه‌ریی نهێنی یه‌كێتیی نیشتمانیی كوردستان 1975- 1991، (كه‌ركووك، چاپخانه‌ی شه‌هید ئازاد هه‌ورامی).
3. ئۆمه‌ر، ئه‌حمه‌د حه‌مه‌دئه‌مین (2008)، ڕه‌واندز 1918 – 1939 توێژینه‌وه‌یه‌كی مێژوویی سیاسیییه‌، چاپی دووه‌م، (كه‌ركوك، چاپخانه‌ی شه‌هید ئازاد هه‌ورامی).
4. جه‌مال (1984)، ئاوڕدانه‌وه‌یه‌ك له‌ ئه‌نجومه‌نی ئاواییه‌كان، (ده‌زگای راگه‌یاندنی یه‌كێتیی شۆڕشگێرانیی كوردستان).

نامه‌ی تایبه‌تی

1. نامه‌ی نه‌وشیروان مسته‌فا بۆ عوسمان ده‌شتی، 1/ 8/1983.

دیمانه‌

1. جوندیانی، ئازاد، (هه‌وڵێر، 3/2/2019). ( ئازاد عه‌بدولوه‌هاب محه‌مه‌د عه‌لی ناسراو به‌ ئازاد جوندیانی ساڵی 1960 له‌ ڕه‌واندز له‌ ‌دایكبووه، ده‌رچووی خوێندنی ئاماده‌ییه‌، ماوه‌یه‌ك لێپرسراوی ده‌زگای ڕاگه‌یاندنی یه‌كێتیی نیشتمانیی كوردستان بووه‌ و ئێستاكه‌ له‌ هه‌ولێر نیشته‌جێیه‌).
2. جوندیانی، هه‌ڵگورد عه‌بدولوه‌هاب، (هه‌ولێر، 20/12/2018). (هه‌ڵگورد عه‌بدلوه‌هاب محه‌مه‌د عه‌لی، ساڵی 1966 له‌ ڕه‌واندز له‌ دایكبووه‌، ده‌رچووی كۆلێژی هونه‌ره‌جوانه‌كانی زانكۆی به‌غدایه‌، ماوه‌یه‌ك به‌ڕێوه‌به‌ری گشتی بووه‌ له‌ وه‌زاره‌‌تی ڕۆشنبیری، ئێستاكه‌ له‌ هه‌ولێر نیشته‌جێیه‌).
3. حه‌سه‌ن، مه‌و‌لود ئیبراهیم، (هه‌ولێر، 1/3/2019). (مه‌ولود ئیبراهیم حه‌سه‌ن، ساڵی 1953 له‌ دێی عاڵڵا له‌ دایكبووه‌، قۆناغه‌كانی خوێندنی به‌سه‌ركه‌وتووی بریوه‌، تا ئه‌وه‌ی بڕوانامه‌ی دكتۆرا له‌ زمانی كوردی به‌ ده‌ستهێناوه‌، ناوبراو له‌ حه‌وت كه‌سی یه‌كه‌می ده‌سته‌ی نووسه‌رانی ڕۆژنامه‌ی كوردستانی نوێ یه‌، ئێستاكه‌ پله‌ی زانستی پرۆفیسۆری یاریده‌ده‌ره‌ و‌ له‌ زانكۆی سه‌لاحه‌دین – هه‌ولێر كۆلیژی زمان به‌رده‌وامه‌ له‌ خزمه‌تكردن).
4. فه‌رهادی، عومه‌ر فه‌رهادی،(هه‌ولێر، 5/1/2017).

نامه‌ی زانستی بڵاونه‌كراوه‌

1. ابوبكر، توانا قادر، (2017)، به‌ره‌ی كوردستانی 1987 – 1992 توێژینه‌وه‌یه‌كی مێژوویی – سیاسییه‌، نامه‌ی ماسته‌ر بڵاونه‌كراوه‌، (زانكۆی ڕاپه‌رین، كۆلێژی زانسته‌ مرۆڤایه‌تییه‌كان).

گۆڤار

1. ئه‌حمه‌د، نه‌وزاد عه‌لی (2012)، “ئه‌زموونی هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجوومه‌نی ئاواییه‌كان له‌ سه‌رده‌می شاخ(1981- 1988)”، گۆڤاری “كلتور”، ژماره‌(6)،( سلێمانی).

ڕۆژنامه‌ی كوردستانی نوێ

1. ژماره ‌(0)، 12/1/1992.
2. ژماره‌ (1)، 26/1/1992.
3. ژماره‌ (2)، 27/1/1992.
4. ژماره ‌(3)، 28/1/1992.
5. ژماره‌ (5)، 30/1/1992.
6. ژماره‌ (7)، 2/2/1992
7. ژماره‌ (8)، 3/2/1992.
8. ژماره‌ (9)، 4/2/1992.
9. ژماره‌ (11)، 6/2/1992.
10. ژماره‌ (12)، 7/2/1992.
11. ژماره ‌(13)، 9/2/1992
12. ژماره ‌(14)، 10/2/1992.
13. ژماره‌ (15)، 11/2/1992
14. ‌ ژماره‌ (18)، 14/2/1992.
15. ژماره ‌(19)، 16/2/1992.
16. ژماره ‌(20)، 17/2/1992.
17. ژماره ‌(21)، 18/2/1992.
18. ژماره (22)، 19/2/1992.
19. ژماره ‌(23)، 20/2/1992.
20. ژماره ‌(24)، 21/2/1992.
21. ژماره (25)، 23/2/1992.
22. ژماره‌ (26)، 24/2/1992.
23. ژماره‌ (27)، 25/2/1992
24. ژماره‌ (28)، 26/3/1992.
25. ژماره‌ (29)، 27/2/1992.
26. ژماره‌ (30)، 28/2/1992
27. ژماره‌ (31)، 1/3/1992.
28. ژماره‌ (32)، 2/3/1992.
29. ژماره‌ (33)، 3/3/1992.
30. ژماره‌ (34)، 4/3/1992.
31. ژماره‌ (35)، 5/3/1992.
32. ژماره‌ (36)، 6/3/1992.
33. ژماره‌ (37)، 7/3/1992.
34. ژماره‌ (38)، 9/3/1992.
35. ژماره‌ (39)، 10/3/1992.
36. ژماره‌ (40)، 11/3/1992.
37. ژماره‌ (41)، 12/3/1992.
38. ژماره‌ (42)، 13/3/1992.
39. ژماره‌ (43)، 15/3/1992.
40. ژماره‌ (45)، 17/3/1992.
41. ژماره‌ (46)، 18/3/1992.
42. ژماره‌ (49)، 21/3/ 1992.
43. ژماره‌ (51)، 25/3/1992.
44. ژماره‌ (53)، 27/3/1992.
45. ژماره‌ (54)، 29/3/1992.
46. ژماره‌ (55)، 30/3/1992.
47. ژماره‌ ( 56)، 31/3/1992.
48. ژماره‌ (57)، 1/4/1992.
49. ژماره‌ (58)، 2/4/1992.
50. ژماره‌ (59)، 3/4/1992.
51. ژماره‌ (62)، 9/4/1992.
52. ژماره‌ (65)، 13/4/1992.
53. ژماره‌ (68)، 16/4/1992.
54. ژماره‌ (71)، 20/4/1992.
55. ژماره‌ (72)، 21/4/1992.
56. ژماره‌ (74)، 23/4/1992.
57. ژماره‌ (75)، 24/4/1992.
58. ژماره‌ (77)، 27/4/1992.
59. ژماره‌ (78)، 28/4/1992.
60. ژماره‌ (79)، 29/4/1992.
61. ژماره‌ (81)، 1/5/1992.
62. ژماره‌ (86)، 7/5/1992.
63. ژماره‌ (87)، 8/5/1992.
64. ژماره‌ (88)، 10/5/1992.
65. ژماره‌ (90)، 12/5/1992.
66. ژماره‌ (91)، 13/5/1992.
67. ژماره‌ (92)، 14/5/1992.
68. ژماره‌ (96)، 19/5/1992.
69. ژماره‌ (100)، 25/5/1992.
70. ژماره‌ (101)، 26/5/1992.
71. ژماره‌ (102)، 27/5/1922.
72. ژماره‌ (103)، 28/5/1992.
73. ژماره‌ (104)، 29/5/1992.
74. ژماره‌ (105)، 31/5/1992.
75. ژماره‌ (106)، 1/6/1992.
76. ژماره‌ (107)، 2/6/1992.
77. ژماره‌ (109)، 4/6/1992.
78. ژماره‌ (111)، 7/6/1992.
79. ژماره‌ (113)، 9/6/1992.
80. ژماره‌ (115)، 11/6/1992.
81. ژماره‌ (116)، 16/6/1992.
82. ژماره‌ (118)، 18/6/1992.
83. ژماره‌ (119)، 19/6/1992.
84. ژماره‌ (121)، 22/6/1992.
85. ژماره‌ (122)، 23/6/1992.
86. ژماره‌ (124)، 25/6/1992.
87. ژماره‌ (125)، 26/6/1992.
88. ژماره‌ (126)، 28/6/1992.
89. ژماره‌ (127)، 29/6/1992.
90. ژماره‌ (128)، 30/6/1992.
91. ژماره‌ (129)، 1/7/1992.
92. ژماره‌ (130)، 3/7/1992.
93. ژماره ‌(131)، 4/7/1992.
94. ژماره‌ (132)، 5/7/1992.
95. ژماره‌ (134)، 8/7/1992.
96. ژماره‌ (137)، 12/7/1992
97. ژماره‌ (139)، 14/7/1992.
98. ژماره‌ (142)، 19/7/1992.
99. ژماره‌ (146)، 23/7/1992.
100. ژماره ‌(147)، 24/7/1992.
101. ژماره‌ (148)، 26/7/1992.
102. ژماره‌ (149)، 27/7/1992.
103. ژماره‌ (150)، 28/7/1992.
104. ژماره‌ (151)، 29/7/1992.
105. ژماره‌ (152)، 30/7/1992.
106. ژماره‌ (155)، 3/8/1992.
107. ژماره‌ (156)، 4/8/1992.
108. ژماره‌ (157)، 5/8/1992.
109. ژماره‌ (158)، 6/8/1992.
110. ژماره‌ (159)، 7/8/1992.
111. ژماره‌ (162)، 11/8/1992.
112. ژماره‌ (164)، 13/8/1992.
113. ژماره‌ (166)، 16/8/1992.
114. ژماره‌ (167)، 17/8/1992.
115. ژماره‌ (168)، 18/8/1992.
116. ژماره‌ (170)، 20/8/1992.
117. ژماره‌ (171)، 21/8/1992.
118. ژماره‌ (173)، 24/8/1992.
119. ژماره‌ (174)، 25/8/1992.
120. ژماره‌ (176)، 27/8/1992.
121. ژماره‌ (177)، 28/8/1992.
122. ژماره‌ (179)، 31/8/1992.
123. ژماره‌ (180)، 1/9/1992.
124. ژماره‌ (181)، 2/9/1992.
125. ژماره‌ (182)، 3/9/1992.
126. ژماره‌ (186)، 8/9/1992.
127. ژماره‌ (187)، 9/9/1992.
128. ژماره‌ (188)، 11/9/1992.
129. ژماره‌ (189)، 13/9/1992.
130. ژماره‌ (190)، 14/3/1992.
131. ژماره‌ (191)، 15/9/1992.
132. ژماره‌ (193)، 17/9/1992.
133. ژماره‌ (194)، 18/9/1992.
134. ژماره‌ (195)، 20/9/1992.
135. ژماره‌ (196)، 21/9/1992.
136. ژماره‌ (202)، 28/9/1992.
137. ژماره‌ (208)، 5/10/1992.
138. ژماره‌ (213)، 12/10/1992.
139. ژماره‌ (219)، 19/10/1992.
140. ژماره‌ (221)، 21/10/1992.
141. ژماره‌ (224)، 25/10/1992.
142. ژماره‌ (227)، 28/10/1992.
143. ژماره‌ (230)، 1/11/1992.
144. ژماره‌ (232)، 3/11/1992.
145. ژماره‌ (233)، 4/11/1992.
146. ژماره‌ (241)، 13/11/1992.
147. ژماره‌ (246)، 19/11/1992.
148. ژماره‌ (247)، 20/11/1992.
149. ژماره‌ (249)، 22/11/1992.
150. ژماره‌ (251)، 25/11/1992.
151. ژماره‌ (254)، 29/11/1992.
152. ژماره‌ (256)، 1/12/1992.
153. ژماره‌ (257)، 2/12/1992.
154. ژماره‌ (263)، 9/12/1992.
155. ژماره‌ (265)، 11/12/1992.
156. ژماره‌ (267)، 14/12/1992.
157. ژماره‌ (268)، 15/12/1992.
158. ژماره‌ (269)، 16/12/1992.
159. ژماره‌ (273)، 21/12/1992.
160. ژماره‌ (274)، 22/12/1992.
161. ژماره‌ (277)، 25/12/1992.
162. ژماره‌ (280)، 29/12/1992.
163. ژماره‌ (283)، 1/1/1993.
164. ژماره‌ (290)، 12/1/1993.

ماڵپه‌ری ئه‌لكترۆنی

• (org/page_id=1058).