بەراوردی چەند ئامرازیك لە نێوان زمانی كوردی و فارسیدا
(PP 147 – 165)
پ.ی.د. مزگین عەبدورەحمان ئەحمەد
كۆلێژی زمان- بەشی زمانی كوردی/ زانكۆی سەلاحەددین- ھەولێر
بڵاوكردنهوه : 29/10/2020
DOI: https://doi.org/10.31972/jickpll19.10
پوختە:
ئەم توێژینەوەیە بە ناونیشانی ((بەراوردی چەند ئامرازێك لە نێوان زمانی كوردی و فارسیدا)) ھەوڵدەدات جیاوازی و لێكچونەكانی چەند ئامرازێك لە نێوان ھەردوو زماندا دەستنیشان بكات، ھەروەھا چۆنییەتی بە كارھاتنی ھەریەكەیان لە كۆنتكست و لە رووی رستە سازی و بە دوای یەكدی ھاتنی كەرەستەكانی رستە و گۆڕینی واتایی و پراگماتیكی ئامرازەكان لە ھەر یەك لەم زمانانەدا پێشان دەدات. جگە لەمەش لە رووی ئیمۆلۆژییەوە روونی دەكاتەوە كە فۆرمی سەرەتایی ھەر ئامرازێك چۆن بووە و دواتر چی بەسەر ھاتووە.
ئەم توێژینەوەیە لە دوو بەش پێكدێت و ھەر بەشێك چەند تەوەرێك لە خۆ دەگرێت، بەم شێوەی خوارەوە:
بەشی یەكەم: تایبەت دەبێت بە پێناسەی ئامرازەكان و جۆر و ئەركی ئامرازەكان، ھەروەھا رۆلی سینتاكسی ئامرازەكان دەخاتە بەرباس.
بەشی دووەم/ دوای دەستنیشان كردنی چەند ئامرازێك لە زمانی كوردیدا، بەرامبەریان لە فارسیدا دیار دەكرێت و جیاوازی ھەریەكەیان لە رووی مێژوویی و چۆنییەتی دەركەوتنی لە رستەدا و گۆڕینی واتا لە ھەردوو زماندا دەخرێتە بەر باس.
توێژینەوەكە بە چەند ئەنجامێك و دیاركردنی سەرچاوەكان كۆتایی دێت.
وشە سەرەكییەكان: ئامرازەكان، ئامرازی پەیوەست، ئامرازی لێكدەر، پێشبەند، پاشبەند، زمانی كوردی، زمانی فارسی
سەرچاوەكان:
- تۆفیق وەھبی، دەستووری زمانی كوردی، بغداد، 1929.
- رفیق محمد محێدین شوانی، ئامرازی بەستنەوە لە زمانی كوردیدا، نامەی دوكتۆرای چاپكراو، سلێمانی،چاپی سەردەم،2001.
- ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، وشەسازی زمانی كوردی، چاپی دووەم، كركوك، 2014.
- صادق بھاءالدین ئامێدی، رێزمانا كوردی یا ھەڤبەركری، بغداد، 1987.
- عەلی تەرەماخی، دەستووری زمانی عەرەبی بە كوردی، ئامادەكردنی د.مارف خەزنەدار، بغداد1971.
- فاضل عمر، وەغەرەك ل ناڤ پێربەستێن زمانێ كوردی-كرمانجی، دھۆك2010.
- Fêrgîn Malîk Aykoç, Kurdîzan(ruberkirina zaravên Kurdî), weşana Înstîtûta Kurdî, Berlîn,1996.
- قەناتی كوردۆ، زمانێ كوردی: رێزمان، فرانكفۆرت- كۆمكار 1981.
- كوردستان موكریانی، زمانی كوردی مۆڕفۆڵۆژیا، ھەولێر، 2017.
- مزگین عبدالرحمان، دۆخی ئێرگەتیڤ لە زمانی كوردیدا- كرمانجی سەروو، نامەی ماستەر، زانكۆی سەڵاحەددین، ھەولێر، 2006.
- محمد تاھرگوھەرزی، رێزمانا كوردی- زارێ كرمانجی، ژ بەلآڤوكێت گۆڤارا مەتین، 1999.
- یوسف شریف سعید، زمانەوانی، 2013.
سەرچاوەی فارسی:
- پەرویز ناتل خانلری، دستور تاریخی زبان فارسی، بە كوشش عفت مستشارنیا، انتشارات توس، چاپ پنجم،1382.
- خسرو فرشید رود، گفتارھائی دربارە دستور زبان فارسی، چاپ سوم، انتشارات امیر كبیر، 1380
- حسن انوری، حسن احمد گیوی، دستور زبان فارسی، چاپ دوم، تھران، 1376.
- حسن رضایی باغ بیدی، راھنمایزبان پارتی (پھلوی اشكانی)، چاپ دوم، انتشارات ققنوس، 1388
- ژاك دومورگان، مطالعات زبانشناختی گویشھا در زبان كردی، ترجمە بھزاد ھاشمی، آكو عباسی، نشر بیریار، 1396.
- سید حسن آصف آگاە، پھلوانی نامگ(آموزش خط و زبان پھلوی(اشكانی، ساسانی)، نشر مجمع الذخائر الاسلامیة، 1388
- عبدالرحیم ھومایونفرخ كاشانی، دستور جامع زبان فارسی، بە كوشش ركن الدین ھومایونفرخ، چاپ دوم، تھران 1364.
- محسن ابولقاسمی، راھنمای زبانھای باستانی ایران(جلد اول) تھران، سمت، 1385.
- یوسیف م. ارانسكی، زبانھای ایرانی، ترجمە علی اشرف صادقی، چاپ دوم، انتشارات سخن، 1386.
- مھدی مشكوة الدینی، دستور زبان فارسی، واژگان و پیوندھای ساختی، سمت، 1384.
سەرچاوەی عەرەبی:
- رمزی منیر البعلبكی، معجم المصطلحات اللغة النضری، بیروت 1982.
- مسعود سعید یاسین، اللغة الكردیة و قواعدھا، دھوك 2006.
سەچاوەی ئینگلیزی:
- David Crystal, Dictionary of linguistics & phonetics, fifth edition, Blackwell publishing, 2003.
- L. Trask, Dictionary of grammatical terms in linguistics, Rout Ledge/publisher, 1993.
- Longman, Jack C. Richards, Richards Schmidt, Dictionary of language teaching & applied linguistics, third edition,2002.
سایت و ماڵپەڕەكان:
- https://grammar.yourdictionary.com/parts-of-speech/conjunctions
- https://dictionary.abadis.ir/fatofa/
- http://vfs.dansk.nu/per/6_0.asp
- answer.com/preposition
- https://grammar.yourdictionary.com/parts-of-speech/conjunctions
- http://partofspeech.org/conjunction/
- https://fa.wikipedia.org/wiki/
Your article helped me a lot, is there any more related content? Thanks! https://www.binance.info/vi/join?ref=GJY4VW8W
Thanks for sharing. I read many of your blog posts, cool, your blog is very good.
Very interesting details you have remarked, thanks for putting up.?
Right here is the right site for everyone who hopes to understand this topic. You understand a whole lot its almost tough to argue with you (not that I really would want to…HaHa). You definitely put a new spin on a subject which has been discussed for many years. Excellent stuff, just great.
This website truly has all the information I needed about this subject and didn’t know who to ask.
It’s hard to come by knowledgeable people on this topic, however, you seem like you know what you’re talking about! Thanks
Way cool! Some extremely valid points! I appreciate you penning this post and the rest of the site is also very good.
May I simply just say what a relief to uncover somebody that truly knows what they are discussing on the net. You definitely understand how to bring an issue to light and make it important. More and more people ought to look at this and understand this side of the story. I can’t believe you’re not more popular given that you most certainly possess the gift.
Way cool! Some extremely valid points! I appreciate you writing this post and also the rest of the website is really good.
Aw, this was an exceptionally nice post. Spending some time and actual effort to create a very good article… but what can I say… I put things off a whole lot and never manage to get nearly anything done.
I blog often and I really thank you for your content. This article has truly peaked my interest. I will book mark your website and keep checking for new information about once a week. I subscribed to your Feed too.
You’re so awesome! I don’t think I have read something like this before. So great to discover somebody with genuine thoughts on this issue. Seriously.. many thanks for starting this up. This website is something that’s needed on the internet, someone with a bit of originality.